به گزارش تابناک کرمان، مدیریت آب و خاک یکی از مدیریت‌های سازمان کشاورزی به شمار می رفت، که پس از ادغام در مجموعه جهاد کشاورزی قرار گرفت. بر اساس شرح وظایف و قانونمندی سازمانی، این مدیریت بر تمامی امور آب و خاک استان برنامه‌ریزی و نظارت می‌نماید. ارزیابی وضعیت هر رشته قنات، تحلیل مسائل و مشکلات آنها، هماهنگی با میراب‌ها، حق آبه بران، سر مقنیان محلی و برنامه‌ریزی برای تخصیص اعتبات ملی و کنترل عملکرد منطبق بر شرح خدمات تنظیم شده با پیمانکاران قنات، همینطور احداث کانال‌های انتقال آب، بندهای انحرافی، سدهای خاکی، سیستم‌های آبیاری تحت فشار مواردی هستند، که در حوزه فعالیت مدیریت مطروحه قرار می‌گیرند.
از طرفی هم، استان کرمان وسیع‌ترین استان کشور با بارش‌های برف و باران محدود، خشکسالی های مستمر محسوب می‌شود. در اینجا می‌طلبد که عملکرد مدیریت آب و خاک در راستای سازگاری با پارامتر کم آبی نقش کلیدی، تعیین کننده و الگویی داشته باشد.
برای محک زدن و ارزیابی عملکرد، الزاماً بایستی طرح‌های آب و خاک میدانی در اقصی نقاط استان را مرور نماییم. خاصیت طرح ا جرا شده و کارآیی آن در محل اجرا است ، که ماهیت و هویت اجرایی مدیریت آب و خاک را به تناسب نیاز استان برآورد می‌نماید. برای اینکار در این گزارش سعی می‌شود که در شاخه‌های مختلف نمودهای اجرا شده تحلیل تا شاید مسئولین تراز بالای جهاد کشاورزی با کنترل موارد ذکر شده راه حلی برای درخشان شدن مدیریت آب و خاک شناسایی و اجرایی نمایند.
1- انتقال آب: کانال‌های انتقال آب ساخته شده توسط مدیریت آب و خاک در مسیرهای طولانی مثلاً دره آبشار راین، تیگرونی ماهان, سکنج، عرب آباد، قناتغستان، سرآسیاب فرسنگی، از طرحی کلی و تدوین شده تبعیت ننموده، متناسب با زمان و شرایط قطعه‌ای اجرا و نارسایی‌های آن بلافاصله بروز و در بعضی از موارد مثلاً بالای باغ شاهزاده ماهان به کلی تخریب و مجدداً بازسازی شده است.
2- بندهای های انحرافی: در خصوص بندهای انحرافی , بند انحرافی چهار فرسخ نقش فوق العاده تخریبی و ناهنجاری در طبیعت منطقه چهار فرسخ - شهداد داشته است. عدم شناخت از پی محل بند انحرافی، تبدیل شدن بند انحرافی به پل پس از یکسال از گذشت ساختمان آن، احداث ترانشه‌های بی مورد، عمیق شدن بستر رودخانه به علت سهل انگاری‌های پیوسته، الزام احداث خاکریز پس از هر بارندگی و وقوع سیلاب برای انتقال آب از رودخانه به کانال، بند انحرافی کشیت گلباف، چهار قوییه بافت، کوهبنان, پروژه‌هایی هستند, که عمق سهل انگاری و بی تفاوتی را در تشدید پدیده تخریب موقعیت‌های زیبای طبیعت استان کرمان نشان می‌دهند.
3- سدهای خاکی: پروژه سد بندی حسن آباد بویه واقع در پوژه خون سیرجان ، که مشتمل بر 28 کیلومتر خاکریز در چهار ردیف هفت کیلومتری اجرا گردیده، در ساختمان آن سرریزهای سنگ و سیمانی اجرا شد, که در مجموع با اولین سیلاب تخریب و کارایی خود را بصورت صددرصد از دست دادند.
سد خاکی گروه راین که روز سیزده نوروز سال 1391 با شکست خود عمق بی توجهی و سهل انگاری مدیریت آب و خاک را به نمایش گذاشت.
مسائل و مشکلات پروژه‌های سد خاکی کوهبنان، گیتری کوهبنان، و سایر پروژه‌های اجرا شده در سطح استان، سبب به فراموشی سپرده شدن بحث تأمین آب با احداث سدهای خاکی در این استان نیازمند گردیده است.
4- آبیاری تحت فشار: طراحی و اجرای سیستم‌های آبیاری تحت فشار اساسی ترین راه مقابله با بحران آب در استان کرمان می‌باشد، متأسفانه عدم توجه به طرح‌های مسئله دارد و یا جمع‌آوری شده و یا عدم دقت در انتخاب نوع سیستم آبیاری، تأثیر تخریبی ویژه‌ای بر ذهنیت کشاورزان استان گذاشته، بطوریکه تمایلات خوبی از خود نشان نمیدهند.
5-قنوات: قنوات بعنوان بنیادی ترین منابع تأمین کننده آب در مدیریت آب و خاک تعریف نشده، با داشتن اعتبارات طرح ملی قنوات، پراکننده کاری، استفاد از پیمانکاران غیر بومی، همه اموری را که بایستی به احیاء و مرمت قنوات خاتمه یابد مختل نموده است.
مدیریت آب و خاک زیرنظر سازمان جهاد کشاورزی انجام وظیفه می‌نماید، چه دلایلی و جود دارد که روند سرعت بخشیدن به بحران آب تشدید می‌شود:
1- رؤسای سازمان در پروسه ریاست خود عنوان می‌کنند که رشته خرابکاری‌ها به روسای سازمان‌های قبلی مرتبط است,در زمان ما نبوده، و به همین ترتیب کار بی‌تفاوتی و تخریب رونق می‌یابد.
2- در مدیریت آب و خاک مطرح و جا افتاده است که فردی را بواسطه خرابکاری در امور آب و خاک استان زیر سئوال نبرده‌اند.
3- مطرح است که این همه خرابکاری در امور آب و خاک انجام شده, چه شده؟ (اینهم مثل اونا) یا این طرح خراب شده هم مثل بقیه که خراب شده‌اند.
جالب اینجاست که رئیس سازمان در روز همایش سنگرسازان بی‌سنگر امسال، ضمن اینکه مدیریت همایش را بعهده داشت, از خاطرات فعالیت‌های خود در جبهه و جنگ هم مختصری در جمع شرکت کنندگان صحبت , و یا اینکه با خبرنگاران مصاحبه می‌نمود. بعلت اینکه از پروژه‌ها بازدید ننموده و یا سواد تحلیل امور آب و خاک استان را ندارد , هرگز وارد این مقوله نشده و فکر چگونگی اصلاح امور اجرائی آب و خاک را ننموده و نمی‌کند.
پیشنهادات اجرائی
1-بررسی کارشناسی برای تعطیل نمودن مدیریت آب و خاک در قالب مدت زمانی که موارد ذیل انجام پذیرد.
2- از آنجایی‌که مدیریت آب و خاک دارای واحدهای آبیاری تحت فشار، تامین آب (سدهای خاکی) قنوات، انتقال آب ، می‌باشد. به واحدهای مربوطه الزام شود که پروژه‌های مربوط به هر واحد را ارزیابی کارشناسی نموده , نتایج فنی – مهندسی آنها را معین واعلام نمایند.
3- نارسایی‌های مشخص شده در هر پروژه آب و خاک را واحد مربوطه بررسی و برای برطرف نمودن آنها راهکارهای اجرایی اصلاح خرابکاری‌های طبیعت استان کرمان را انجام دهند.
انتهای پیام/حسن اشرف‌گنجویی