چه در روزهاي رونق و چه در روزهای ركورد – مثل حالا – تيراژ واقعی مطبوعات همواره محل مناقشه بوده. فقدان شفافيت در هر حوزه‌ای مضر و فسادزا است اين مورد هم مثل بقيه موارد.
تيراژ مطبوعات تا دو سال قبل بنا به دلايل مختلفی كاهش يافته بود اما در دو سال اخير و به خصوص ماه‌های گذشته بخش عمده كاهش تيراژ به بحران كاغذ و بحران اقتصادی رسانه‌ها در ايران مربوط است و در واقع عامل بيرونی مطبوعات را تضعيف كرده است.
با اين حال اعداد اعلام شده تيراژ مطبوعات مبنای دقيق و علمي ندارد. يكی از اشتباهات رايج درباره تيراژ مطبوعات اين است كه تعداد نسخه‌های چاپ شده نشريات را به عنوان تيراژ محاسبه می‌كنيم. در حالی كه با رشد سريع شبكه‌های اجتماعی و استفاده روزنامه‌ها و مجلات از اين امكان، تيراژ نسخه آنلاين هم به مفهوم سنتی تيراژ افزوده شده است. بسياری از مخاطبان ترجيح می‌دهند نسخه آنلاين را بخوانند و نسخه كاغذی را نخرند اين به معنايی كاهش تيراژ نيست. در دنيا هم همين مدل به طور جدی از سوی رسانه‌ها به رسميت شناخته شده است.
اگر اشتباه نكنم گاردين اخيرا در گزارشی اعلام كرد كه تعداد مشتركان آنلاين اين نشريه سه ميليون و 900 هزار نفر است و جالب اينكه بنا بر همين گزارش، كمک‌های مالی مخاطبان وفادار گاردين موجب شده اين موسسه از ورشكستگی مالی به سلامت بگذرد.
حل بحران كمبود كاغذ می‌تواند به نشريات جانی دوباره بخشد اما ما به عنوان روزنامه‌نگار بايد بدانيم كه افزايش مخاطب از رهگذر خلاقيت، شناخت نيازهای جديد مخاطبان و توجه جدی به توليد محصولات جانبی مكمل در كنار نسخه كاغذی، ميسر است. نكته‌ای كه از آن غفلت كرده‌ايم.
برای نمونه ما هنوز در زمينه توليد محتوای چند رسانه‌ای به شدت ضعف داريم. يا در زمينه شيوه‌های جديد فروش نسخه كاغذی مبتنی بر نظام اشتراک و همين طور شيوه‌های فروش نسخه آنلاين ضعف جدی داريم. اگر می‌خواهيم در بازار رقابت باقی بمانيم بايد اين موارد را مورد توجه قرار دهيم و از تجربه‌های موفق نشرياتی كه از مشكلات مالی‌شان عبور كرده‌اند هم درس بگيريم.
انتهای پیام/*