به گزارش تابناک کرمان، بارندگی‌های اخیر استان کرمان که سبب به راه انداختن سیلابها شدند، قطعاً در مسیر رودخانه ها و برروی کانال ها ، بندهای انحرافی ، پخش سیلاب ها ، سدهای خاکی ساخته شده اثرگذار خواهند بود.
طرح‌های آب و خاک پس از مطالعه و اجرا نباید به حساب طرح‌های تمام شده تلقی نمود ، بلکه هماهنگ با تحولات آب و هوایی نیاز به حفاظت و حراست دارند . رشته چاه‌های میله‌ای هر قنات که از مجاورت ساحل رودخانه‌های فصلی عبور می‌کنند و یا به نوعی مسیر رودانه را قطع می‌نمایند، حتماً پس از عبور سیلابها بایستی مورد بازبینی قرار داده شوند . جریانات سیلابی پس از وقوع و عبور از رودخانه‌ها وضعیت را همچون آینه‌ای منعکس می‌نماید که طرح آب و خاک اجرا شده تا چه حد توان مقاومت و ماندگاری را دارد. بنابراین به سرعت می‌توان بررسی‌های لازمه را انجام و برای حفاظت برنامه‌ریزی نمود.
سدهای خاکی ساخته شده در استان همچون یک ماشین که مواظبت و نگهداری شرط خوب کار کردن آن هست ، آنها هم که جزیی از ساختار طبیعت شده‌اند، حفاظت و نگهداری را به روز می‌طلبند. جریان سیلابها به داخل مخزن سد ، اثرگذاری سیلابها بر روی شیب بالا دست خاکریز (شیب در مجاورت آب) ، ظرفیت مخزن سد در برابر ورود سیلابها، توان تخلیه آب سرریز، جنس مصالح خاکریز سد، نفوذ آب از جسم خاکریز، فعال بودن زهکش‌های سد خاکی همه مواردی هستند که بایستی به دقت ارزیابی شوند. شکی نیست که هر پروژه سد خاکی پس از آبگیری و یا گذشت زمان به تناسب دقت عمل پیمانکار نشست و به دنبال آن ترک‌های طولی و عرضی بر روی تاج سد خواهد داشت.
بررسی این پدیده کمک می‌کند تا نارسایی‌های ساختاری سد خاکی کنترل و به موقع برای رفع اثرگذاری آنها راهکار علمی مشخصی اجرایی گردد .
در اینجا پیشنهاد می‌گردد موارد ذیل در خصوص سدهای خاکی استان در نظر گرفته و بررسی گردد:
1- مخزن هر سدخاکی طبق برنامه مطالعاتی پیش بینی شده آبگیری شده است ؟
2- اگر با توجه به شرایط بارندگی کنونی مخزن سدی آبگیری نشده قطعاً فرار آب از زیر سد را دارد که بایستی به دقت مورد ارزیابی قرار گیرد.
3- سرریز سد پس از آبگیری عمل کرده است ؟
4- سیستم آبگیری از مخزن طبق مطالعات انجام شده قادر به اجرای نقش خود است ؟
5- سرتاسر تاج سد از جهت عرض و طول تاج به دقت بررسی و ترک‌های ایجاد شده بر حسب اینکه عرضی یا طولی هستند مورد بررسی و ارزیابی قرار داده شوند ، این ترک‌ها پس از هر ماه بررسی و سرعت پیشرفت آنها مورد مطالعه قرار داده شوند .
6- نشست سد از لحاظ جهت و میزان آن بررسی و با تحلیل چگونگی پیشرفت مسئله نشست سد برای آینده آبی راهکار معین نمود .
7- زه‌آب‌های تخلیه شده از جسم سد به دقت کنترل ، میزان و رنگ زه‌آب‌ها تعیین کننده می‌باشد ، گل آلودگی زه‌آب‌ها خطر بسیار جدی برای تخریب جسم سد می‌باشد، که بایستی به موقع برای آن تصمیم‌گیری نمود .
انتهای پیام/ حسن اشرف گنجویی