اردیبهشت 1396 که بیاید نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران سی ساله می‌شود. سی سال عمر کمی نیست. اگر سی سال سن آدمیزاد باشد یعنی جوانی که دیپلم گرفته، سربازی رفته، لیسانس و حتا فوق لیسانسش را گرفته و اگر ازدواج کرده باشد می‌تواند صاحب فرزندی 5 ساله هم باشد. همه اینها یعنی زندگی. یعنی آدمی که می‌داند شغلش چیست. خانه‌اش کجاست. می‌داند تا چند سال آینده قرار است چه کارهایی بکند. کمی پس انداز دارد که خانه‌ای بخرد یا ماشینش را عوض کند. سی سال یعنی تو تصمیمت را برای زندگی گرفته‌ای و توی سراشیبی میانسالی هستی.
اگر هنوز نمی‌دانی سال آینده خانه‌ات کجا باید باشد یا اصلا چرا باید آنجا باشد یعنی یک جایی در زندگی راهت را اشتباه رفتی یا بزرگتر خوب بالای سرت نبوده که به وقت درست راه و چاه را نشانت دهد.
نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران 29 ساله شد. اما 29 سالی که فراز و فرودش آنقدر زیاد بود که قصه اهل کتاب از این 29 سال، قصه پر غصه‌ای است. اینکه هر سال منتظر بمانی تا چند روز مانده به آغاز نمایشگاه بدانی در کجای شهر باید میزبان میهمانانت باشی که از هر جای ایران با ذوق و شوق به دیدارت می‌آیند حس خوبی نیست.
آدم را یاد روزهای آخر اسفند می‌اندازد که می‌دانی سال تحویل کدام دقیقه و ثانیه است اما تا همان لحظه‌ای که ثانیه شمار روی آن عدد خاص بایستد در حال دویدنی.
مدیریت کردن اهالی یک خانواده حتما آسان‌تر و قابل کنترل‌تر از ساماندهی 1886 ناشر است که تعداد فرزندانشان از شمارش خارج است. در اینکه برگزاری نمایشگاه کار پیچیده و دشواری است شکی نیست اما اینکه چرا سال‌هاست این طفل سر راهی به مادرش سپرده نمی‌شود بحثی است که این روزها داغ است.
امیرمسعود شهرام‌نیا، قائم مقام بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بهمن ماه سال گذشته درباره اینکه شهرداری تهران می‌تواند مکان جدید را برای برگزاری یک نمایشگاه استاندارد در اندازه نمایشگاه‌های بین‌المللی کتاب در سطح جهان مهیا کند و این مکان مناسب برگزاری چنین نمایشگاه پرمخاطبی است؟ گفته بود: شهر آفتاب در دراز مدت، مکان خوبی برای برگزاری نمایشگاه کتاب تهران است و اگر ما اقتضائات شهر تهران را در نظر بگیریم، با توجه به محدودیت‌هایی فراوانی که وجود دارد، طبیعتا باید نمایشگاه به جایی منتقل شود که امکانات و تسهیلات بهتری دارد.
شهرام‌نیا درباره انتقال نمایشگاه به شهر آفتاب پیش بینی کرده بود که دوستان ما در شهرداری تهران کار بسیار سنگینی خواهند داشت و واقعا امیدوارم با یک حرکت جهادی و یک تلاش بسیار سنگین، بتوانند «شهر آفتاب» را آماده پذیرایی از مردم بکنند. ما البته خوشبینیم؛ چرا که هم تجربه تلاش فراوان را از جانب مسئولان شهرداری تهران در خاطر داریم که پروژه‌های بسیار عظیمی را در زمانی کوتاه به انجام رسانده‌اند و هم این اراده را در شخص آقای قالیباف، شهردار تهران و در مدیران ایشان دیده‌ایم و امیدواریم قو‌ل‌هایشان را عملی کنند.
حالا نمایشگاه کتاب بیست و نهم چند روزی است که در شهر آفتاب آغاز به کار کرده است. یوسف علیخانی، مدیر انتشارات آموت که امسال هشتمین سالی است که در نمایشگاه حضور دارد میگوید: دو روز اول عالی بود. استقبال مردم بی‌نظیر بود. دو روز اول از لحاظ تعداد بازدیدکنندگان و فروش کتاب، بهترین رکوردی بود که در کل نمایشگاهی که تاکنون شرکت کردیم داشتیم.
علیخانی با اشاره به ترافیک نمایشگاه که برخی گله می‌‌کنند معتقد است که راه حل ساده‌ای دارد. اگر دو جاده فرعی برای ورودی نمایشگاه در نظر بگیرند حتما مشکل ترافیک هم حل خواهد شد. اما مهم این است که مردم آمدند و ما را شگفت زده کردند.
علیخانی که حالا در روزهای برگزاری نمایشگاه در شهر آفتاب حضور دارد، از عظمت و زیبایی، فضا و خنکی هوای شهر آفتاب کاملا به وجد آمده و میگوید: مجموعه به لحاظ زیبایی و نظافت و عظمت شاهکار است. بی نهایت زیبایی در نمایشگاه وجود دارد که در مصلی نبود. شیرهای الکترونیک و توالت‌های فرنگی نشان از این دارد که این مجموعه کاملا با دیدگاه بین‌المللی ساخته شده است.
قائم مقام بیست و نهمین نمایشگاه کتاب تهران همان سال گذشته هم نگران استقبال مردم بود و گفته بود: مهمترین دغدغه ناشران اُفت مراجعه کنندگان به مکان جدید برگزاری نمایشگاه کتاب و به تبع آن اُفت قابل پیش‌بینی میزان فروش کتاب‌هایشان است که برای این مسئله در حال اندیشیدن تدبیرهایی هستیم که به مرور اطلاع‌رسانی خواهد شد، اما به طور اجمال می‌توانم بگویم با قائل شدن برخی تسهیلات برای خریداران کتاب و غرفه‌داران و همچنین پاره‌ای تسهیلات برای تبلیغات جهت حضور بیشتر مردم در نمایشگاه و حتی تردد سهل‌تر و ارزان‌تر آنها به شهر آفتاب - مطابق وعده شهرداری تهران در این خصوص - انشاالله نه تنها اجازه نخواهیم داد که جمعیت بازدیدکننده از نمایشگاه کتاب ریزش کند، بلکه کمک خواهیم کرد که این جمعیت بیشتر شود.
مدیر نشر رمان‌های پر فروش آموت که هر ساله تمهیدات ویژه‌ای برای جذب مخاطب در فضای شلوغ نمایشگاه تدارک می‌بیند با رضایت میگوید که درباره سه عنوان از کتاب‌هایش معجزه اتفاق افتاده است. مردم از اینکه نمایشگاه به شهر آفتاب منتقل شده راضی هستند. نود درصد مردم رضایت دارند که نمایشگاه در یک فضای کاملا نمایشگاهی در حال برگزاری است.
آموت که با 187 عنوان کتاب در نمایشگاه بیست و نهم حضور دارد با اشاره به مجموعه شهر آفتاب میگوید که این مجموعه به هر لحاظ خوب است و اگر بزرگترین اتفاق خاورمیانه نباشد حتما بزرگترین اتفاق فرهنگی ایران در چند سال گذشته هست و امیدوارم پایدار و دائمی بماند.
علی‌اکبر اشعری، سخنگوی شورای سیاستگذاری بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران درباره انتقال نمایشگاه کتاب از مصلی به شهر آفتاب گفته بود: در این خصوص رای‌گیری شد و همه اعضا به اتفاق آرا رای به انتقال نمایشگاه کتاب تهران به شهر آفتاب دادند.
اشعری اشاره کرده بود که بعد از گفتگوهای بسیار در مورد تعیین مکان نمایشگاه، دو گزینه نهایی باقی مانده بود؛ یکی مصلی، یکی شهر آفتاب. دو بار گروه کارشناسی و مدیریتی معاونت امور فرهنگی وزارت ارشاد از شهر آفتاب بازدید کردند و فهرستی از نواقصی را که برای آماده‌سازی این مکان می‌بایست برطرف شود، تهیه و به شهردار تهران تقدیم کردند. آقای قالیباف قول داد که همه این اشکالات را برطرف کند؛ از جمله خط مترو تا این مکان تکمیل خواهد شد و سایر موارد مربوط به خود شهر آفتاب را هم تا قبل از شروع نمایشگاه، رفع خواهند کرد.
اعظم کیان افراز، مدیر نشر افراز میگوید: ذهنیت‌هایی که درباره خارج از شهر بودن شهر آفتاب و دور بودن مسیر و ریزش مخاطب داشتیم هیچکدام اتفاق نیفتاد. ترافیک هست اما طبیعی است چون نمایشگاه است و تعداد زیادی آدم می‌خواهند در یک ساعت مشخص از یک مکان دیدن کنند.
کیان افراز اما معتقد است انتخاب شهر آفتاب برای نمایشگاه کتاب گزینه خوبی است چون به نظر می‌رسد انقدر تبلیغات شده که مردم در جریان نمایشگاه باشند و بیایند. پنج شنبه و جمعه خیلی شلوغ بود. مسیر دور نیست و ترافیک هم اذیت کننده نیست. برای همین مردم می‌آیند. ضمن اینکه برای مردم تسهیلات ویژه در نظر گرفتند. مثل ون‌های برقی که مردم را از دم غرفه‌ها تا در خروجی می‌برد.
مدیر نشر افراز که در حوزه داستانی کتاب چاپ می‌کند معتقد است با توجه به تبلیغاتی که کردند، بن‌هایی که دادند و امکانات اسکان که فراهم کردند مردم به آمدن نمایشگاه تشویق می‌شوند.
افراز 15 سال است ناشر است و امسال با 100 عنوان کتاب چاپ اول و 60 عنوان کتاب تجدید چاپ، در شهر آفتاب حاضر شده از امکانات شهر آفتاب خشنود است. سقف بلند، تهویه خوب و هوای خنک و ساختمان شیک نمایشگاه این فضا را برای برگزاری نمایشگاه قابل قبول کرده است. ضمن اینکه در شهر آفتاب ما مخاطب جدید پیدا کردیم و این خیلی خوب است.
آقای شهردار به وعده‌هایی که داده بود عمل کرد و شهر آفتاب روز افتتاح نمایشگاه به همان وعده قبلی آغاز به کار کرد و حتا مترو چند روز قبل افتتاح شد. نمایشگاه کتاب در نهایت یک خانه امن پیدا کرد که دیگر هر سال نگرانی مردم را برای اینکه قرار است چه اتفاقی برای یکی از مهمترین اتفاقات فرهنگی سال بیفتد هموار کرد. مسیرهای دسترسی زیاد است و سرویس دهی به مردم عالی. شهر آفتاب اولین مجموعه‌ای که با تعریف فضای نمایشگاهی ساخته شده و برای همین رضایت مردم را جلب کرده است. تا پایان نمایشگاه یک هفته‌ای فرصت هست. باید رفت و از فضای زیبا و دلنشین آن استفاده کرد و با دست پر به خانه برگشت. شهر آفتاب همین نزدیکی‌هاست.
