روزنامه رسالت در مطلبی با عنوان «سیلاب تابستانه» باران و بروز سیل پیامد تغییر اقلیم و یا دخالت انسان در پدیده‌های طبیعی؟ این گونه آورده است:
روزنامه رسالت در مطلبی با عنوان «سیلاب تابستانه» باران و بروز سیل پیامد تغییر اقلیم و یا دخالت انسان در پدیده‌های طبیعی؟ این گونه آورده است:
وسط تابستان درست وقتی کسی انتظارش را ندارد، باران می‌بارد و سیل جاری می‌شود، آن‌هم به‌یکباره در جنوب شرق کشور. معلوم نیست چه بلایی بر سر هوا آمده، اصلا چرا در این وانفسای خشکسالی که در نیمه قرن گذشته بی‌سابقه بوده باران می‌آید و به همراهش سیلاب هم می‌خروشد و می‌غرد و ویران می‌کند؟ البته این سیلاب می‌تواند به خاطر بارش‌های تابستانه هم باشد که معمولا رگباری‌اند. در این برهه خاک به دلیل آنکه در معرض آفتاب سوزان بوده، رطوبت خود را ازدست‌داده و شکل کروی به خود می‌گیرد و آب به‌راحتی در آن نفوذ نمی‌کند و از طرفی رگبار باران که حجم بسیاری دارد خاک را آماده نفوذپذیری نکرده و قطرات باران پس از ترکیب شدن با گلوله‌های خاک قدرت تخریب ۶۰ برابری پیدا می‌کند و تبدیل به سیلاب می‌شود، ولی در پاییز و زمستان خاک رطوبت دارد و باران ملایم می‌بارد و زمین آمادگی نفوذ آب را دارد و به همین خاطر معمولا شاهد سیل در این فصول نیستیم. بااین‌حال تغییرات آب و هوایی را نمی‌توان منکر شد.
پای تغییر اقلیم درمیان است یا پدیده مونسون؟
این تغییرات در تیرماه تعجب‌برانگیز است و نظریات مختلفی از سوی اقلیم‌شناسان و کارشناسان جغرافیا عنوان می‌شود و برخی می‌گویند تغییرات آب و هوایی نشانه تغییر اقلیم است یعنی چرخش آب‌وهوایی که همواره از آن سخن گفته‌اند در حال رخ دادن است و این فرضیه از سوی بسیاری دیگر از صاحب‌نظران و کارشناسان مردود اعلام‌شده؛ بررسی و رصد اقلیم یک منطقه بسیار پیچیده‌تر از آن است که با یک تغییر بتوان اندازه‌گیری‌اش کرد و تغییرات آب و هوایی در دهه‌های گذشته در کشور ثبت‌نشده و تجربیات و اطلاعات دراین‌باره جمع‌بندی نشده است، بنابراین نمی‌توان تغییر اقلیم را قبول و حتی اثبات کرد. نظرات دیگری نیز تحت این عنوان که تغییرات آب‌وهوایی در کشورمان دارای سابقه‌ای طولانی است مطرح می‌شود، اما نباید فراموش کرد که بارش‌ها در جنوب و جنوب شرقی کشور را می‌توان با وقوع پدیده مونسون هم مرتبط دانست و سایر نقاط نیز به‌علت عبور امواج از تراز میانه جو، شاهد بارش‌های رگباری‌اند. به‌طورمعمول در تابستان‌ها، جنوب آسیا بسیار گرم است که این موضوع منجر به تشکیل محیط کم‌فشار در خشکی و پرفشار در اقیانوس‌های مجاور یعنی اقیانوس‌های هند و آرام می‌شود که اختلاف فشار این دو سامانه سبب تشکیل باد‌های مرطوب از دریا به خشکی می‌شود و باد‌های مرطوب موسمی با ورود به خشکی منجر به شکل‌گیری سامانه‌های همرفتی و بارش‌های تابستانه در سطح وسیعی از شبه‌قاره هند، پاکستان، جنوب و جنوب شرق ایران می‌شود و حالا هم که باران باریده و سیل به راه افتاده بسیاری از وقوع پدیده مونسون می‌گویند. گروه دیگر هم تأکید می‌کنند، عوامل انسانی و دخالت در پدیده‌های طبیعی سبب شده که باران تبدیل به سیلاب شود. سیل‌های به‌وجود آمده در ایران بیشتر از آنکه منشأ طبیعی داشته باشد محصول دخالت‌های ناصواب انسانی است. تخریب جنگل‌ها و مراتع، چرای بی‌رویه دام در بالادست سدها، ساخت‌وساز در حریم رودخانه‌ها، تغییر کاربری اراضی و… ازجمله دلایل تشدید سیل در کشور ماست.
بی‌نظمی و نوسان آب‌وهوا
افزایش ناهنجاری‌های جوی نظیر بارش‌های ناگهانی، وزش باد‌های شدید، خشکسالی و افزایش دما می‌تواند نتیجه گرم شدن زمین یا همان تغییرات آب و هوایی هم باشد که نتیجه گسترش فعالیت‌های صنعتی در دنیاست. در این میان، برخی این بی‌نظمی را تغییر اقلیم معنا می‌کنند، اما عده‌ای دیگر معتقدند که اقلیم تغییر نکرده بلکه آب‌وهوا دچار بی‌نظمی و نوسان شده و دستکاری ما در پدیده‌های طبیعی این بارش‌ها را تبدیل به سیلاب کرده است.
احد وظیفه، رئیس مرکز ملی خشکسالی سازمان هواشناسی، این مسئله را به تغییرات اقلیمی گره نمی‌زند و اتفاقا از تأثیر فعالیت‌های انسانی سخن می‌گوید. او در گفتگو با «رسالت» این‌گونه به تشریح بارش‌ها و سیلاب‌های تابستانی می‌پردازد: «معمولا الگو‌های تابستانی بارش به‌گونه‌ای است که به علت گرمای شدید در سطح زمین و سطوح زیرین جو، پتانسیل ناپایداری‌اش بالاست، چون هوای گرم در سطح زیرین وجود دارد و به علت چگالی کمتر، مایل به صعود است و اگر رطوبت در سطح زیرین به‌اندازه کافی مناسب باشد و برای شمال کشور از روی دریای خزر و برای شمال غرب از روی دریای مدیترانه و برای جنوب کشور از روی اقیانوس هند منتقل شود، باوجود هوای گرم در تابستان، پتانسیل ایجاد شرایط طوفانی و بارش‌های رگباری شدید را دارد و این اقلیم تابستانه است و حتی در اروپا نیز این مسئله وجود دارد، همان‌طور که اکنون مشاهده می‌کنیم. در اقلیم تابستانه ما هم در جنوب و جنوب شرق که منظورم از جنوب، جنوب فارس و هرمزگان و جنوب کرمان و سیستان و بلوچستان است، آن شرایط مونسون به‌نوعی تا جنوب شرق و جنوب کشور گسترش پیداکرده و در بعدازظهر‌ها منجر به بارش‌های رگباری و طوفان تندری شده است. این‌که بخواهیم این مسئله را به تغییر اقلیم ارتباط بدهیم چندان درست نیست، چون یک رخداد منفرد را نمی‌توان مستقیم به تغییر اقلیم ارتباط داد، اما عمدتا این تغییر ناشی از گرمایش جو زمین است که تاکنون در دنیا متوسط دمای زمین به‌اندازه یک تا یک و نیم درجه از مقدار نرمال عصر قبل از صنعتی شدن افزایش پیداکرده و این متوسط جهانی است، اما در برخی نقاط مثل قطب شمال یا ایران، افزایش دما بیش از این مقدار است و در کشور ما حدود ۲ درجه و در قطب شمال ۴ درجه است. این گرمایش باتوجه به تکرار افزایش فرکانس رخداد پدیده‌های حدی مثل سیل، طوفان و آتش‌سوزی جنگل به تغییر اقلیم و گرمایش زمین مرتبط است که عمدتا این تغییر اقلیم ماحصل گرمایش زمین یا افزایش گاز‌های گلخانه‌ای است و به‌احتمال بسیار، تغییر اقلیم در تکرار سیل‌های تابستانی نقش دارد و یا شدت برخی از پدیده‌ها می‌تواند ناشی از همین تغییر اقلیم باشد، کسی نمی‌تواند این مسئله را رد کند.»
نمی‌توان تغییرات اقلیمی را به‌سادگی اثبات کرد.
البته به گفته رئیس مرکز ملی خشکسالی سازمان هواشناسی نمی‌توان این تغییر را به‌سادگی اثبات کرد، چون به‌هرحال در بروز یک حادثه، عوامل زیادی در آن دخیل است و وقتی سیل در نقطه‌ای رخ می‌دهد علاوه برشدت بارش، این‌که ما چقدر در طبیعت دستکاری کرده‌ایم و مسیل سیلاب‌ها را بسته‌ایم و یا ساخت‌وساز انجام داده‌ایم و سواحل رودخانه را تغییر شکل داده‌ایم، می‌تواند در وقوع سیلاب و توپوگرافی یک منطقه اثرگذار باشد، ولی به‌طورکلی در دنیا باتوجه به تکرار آتش‌سوزی‌های گسترده و طوفان‌های شدید و آتش‌سوزی در نزدیک مناطق قطبی که قبلا بی‌سابقه بود، می‌توان این‌طور نتیجه گرفت که عامل اصلی این تغییرات بزرگ ناشی از تغییر اقلیم است.
اسماعیل کهرم، بوم‌شناس و فعال محیط‌زیست نیز این پدیده را ناشی از فعالیت‌های صنعتی و دخالت در پدیده‌های طبیعی می‌داند و به «رسالت» توضیح می‌دهد: «در اروپا ۹ ماه از سال باران می‌بارد و اتفاقی رخ نمی‌دهد. البته سیلاب آلمان که خسارت و کشته به‌جا گذاشته امر غیرطبیعی بوده و به‌ندرت پیش می‌آید که خاک شسته شده و رودخانه بالا بیاید و سیلاب جاری شود، اما به‌طورکلی وقوع سیلاب در کشور‌های اروپایی بسیار کم است به‌این‌علت که پوشش گیاهی جلوی حرکت سریع آب را در سطح زمین می‌گیرد و آن را به سمت سفره آب زیرزمینی هدایت می‌کند درحالی‌که پوشش گیاهی در کشور ما از بین رفته و باران که می‌بارد بر روی خاک لخت و برهنه فرومی‌ریزد؛ بنابراین سرعت می‌گیرد و در پایین‌دست تبدیل به سیلاب می‌شود. از طرفی مقدار زیادی از خاک را می‌شوید و می‌برد و روی‌هم تلمبار می‌شوند که خاصیتش را از دست می‌دهد و این مربوط به۱۱-۱۰ استان ماست، اما این‌که در خوزستان چه کرده‌ایم، نیازمند تحلیل است. در این استان مدام سد ساخته‌ایم. قبل از انقلاب ۱۳ سد ساخته‌شده و حالا این رقم بالای ۶۵۰ تاست و به معنای آن است که هر دو، سه هفته، یک سد احداث کرده‌ایم. به این دلیل که افراد متخصص و کاردان مسئولیتی نداشته‌اند و سردار سازندگی مدام سد ساخت و اغلب این سدها، دیواره‌های خشک است که نه این‌طرفش و نه آن‌طرفش آبی نیست. آن‌گاه سرمایه‌ای که وزیر نیرو باید هزینه کند، سه درصدش را به مطالعه سفره‌های آب زیرزمینی و ۹۷ درصدش را به آب‌های سطحی اختصاص داده است و منظور از آب‌های سطحی، سدهاست و این پروژه بسیار مخرب است و دریاچه‌ای که پشت سد تشکیل می‌شود، تماس و ارتباطش با هوا زیاد می‌شود و تبخیر صورت می‌گیرد. ما ۱۲۰ میلیارد مترمکعب آب مصرف می‌کنیم و نزدیک به یک‌چهارم آن تبخیر می‌شود. اگر تخصص داشتند این اتفاق نمی‌افتاد.»
کهرم در ادامه با اشاره به غیرمفید بودن بارش‌ها در این فصل عنوان می‌کند: «آب نیاز به آب‌انبار و راهرو‌های زیرزمینی ولوله‌کشی دارد و این زیرساخت‌ها را تدارک ندیده‌ایم بنابراین این بارش‌ها کمکی به ما نخواهد کرد. در همین تهران سیستم لوله‌کشی آن‌قدر معیوب است که از یک لیتر، ۳۰۰ سانتی‌متر پرت می‌شود و ما کاری در این حوزه نکرده‌ایم، فقط در پدیده‌های طبیعی دخالت کرده‌ایم.»
این روز‌ها در هر گوشه‌ای از جهان پدیده‌های آب و هوایی نظیر سیل، خشکسالی و طوفان‌ها افزایش‌یافته و به‌صورت تهدیدی روزمره در تولید و ذخیره مواد غذایی، منابع آب و سلامتی درآمده و همچنین سبب تحولات اقتصادی منفی و مشکلات اجتماعی شده است و اسماعیل کهرم این موضوع را نشانه تغییر اقلیم ندانسته و توضیح می‌دهد: «این بهانه مسئولان ماست. اگر پدیده‌ای منظم و مرتب رخ دهد، می‌گوییم تغییر اقلیم است، ولی وقتی به یکباره گرمای سوزان تبدیل به سیلاب می‌شود، این تغییر اقلیم نیست و کسانی که در طبیعت دستکاری کرده‌اند این موضوع را دستاویز قرار داده‌اند. به‌عنوان‌مثال وضعیت دریاچه ارومیه را ناشی از تغییر اقلیم می‌دانند درصورتی‌که ۷۰ کیلومتر آن‌طرف‌تر، در ترکیه دریاچه وان قرار دارد و ما اثری از خشکی دریاچه نمی‌بینیم.»
تغییر اقلیم یکی از چالش‌هایی است که بشر در قرن بیست‌ویک با آن مواجه است و به‌عنوان یک تهدید بالقوه، محیط‌های طبیعی و انسان‌ساخت را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما هر تغییرناگهانی را نمی‌توان به تغییرات اقلیمی ارتباط داد.
میانگین افزایش دما در کشور ما به ۱.۵ درجه رسیده است
رضا فلاح، کارشناس تغییر اقلیم نیز در گفتگو با «رسالت» تأکید می‌کند: «طی چند سال اخیر در موردبحث سیلاب و بارندگی‌های غیرمنتظره و ارتباط دادن آن با تغییرات اقلیمی تلاش شده است تا اظهارنظر‌ها علمی باشد. معمولا این‌که در منطقه‌ای فقط یک‌بار اتفاقاتی مانند سیل رخ دهد را نتیجه تغییر اقلیم نمی‌دانند و هنوز در مورد بارندگی اخیر نمی‌توان اظهارنظر کرد که نتیجه تغییر اقلیم بوده یا نه. در خصوص بارش‌های فروردین ۹۸ هم برخی مطالعات و بررسی‌ها نشان داد که نمی‌توان آن را به تغییر اقلیم نسبت داد و بیشتر نتیجه تغییرات جوی ناشی از انسو یا النینو بوده است. بحث دیگر هم تفاوت اقلیم و آب‌وهواست، اقلیم شرایط آب و هوایی ثابت برای یک دوره زمانی نسبتا طولانی و برای منطقه‌ای مشخص است، اما وقتی اصطلاح تغییر اقلیم را به کار می‌بریم، یعنی شرایط آن منطقه، به‌طور میانگین و برای یک بازه زمانی تغییر کرده باشد و در مطالعات و گزارش‌های مختلف این مسئله پیش‌بینی‌شده و می‌دانیم که نتایج این تغییرات، به‌صورت افزایش چشمگیر دما، بروز خشکسالی و کاهش بارش‌های میانگین بروز خواهد یافت. در بحث مطالعه تغییرات بارش و خشکسالی، میانگین دوره‌های زمانی ۱۰ ساله را در نظر می‌گیرند و با یک یا دو سال اظهارنظر نمی‌کنند. وقتی دوره‌های ۱۰ ساله اخیر را بررسی می‌کنیم، متوجه می‌شویم که هم میانگین بارندگی‌ها کم شده و هم نمایه خشکسالی حالت منفی دارد و در مقابل در برخی مناطق، توالی بارش‌های سنگین و سیل‌آسا بیشتر خواهد شد. درعین‌حال، پیش‌بینی‌ها نیز ادامه این روند را نشان خواهند داد. به‌رغم همه این مسائل، ما می‌دانیم به خاطر تغییر اقلیم، الگوی بارش در بسیاری از مناطق کشور به‌خصوص در جنوب و جنوب شرق کشور تغییر کرده، اما هرگونه رخداد نظیر بارندگی شدید و غیرمنتظره را نمی‌توان به تغییر اقلیم نسبت داد. این‌گونه رخداد‌ها را می‌توان نوسانات آب‌وهوایی دانست، درحالی‌که در بحث تغییر اقلیم، تغییرات میانگین وضعیت آب‌وهوا برای یک دوره زمانی و در یک منطقه مشخص موردنظر است. به‌عنوان‌مثال در مناطقی مانند شمال کشور چندسالی است که با خزان زودرس و تغییرات فصلی پیش از موعد مواجه هستیم که آسیب بسیاری به کشاورزی و باغداری منطقه وارد کرده است.»
این موضوع هم در سخنان فلاح مورد تأکید قرارگرفته که در برخی مناطق، الگوی بارش تغییریافته و از بارش‌های ملایم و یکنواخت در طول فصل، به بارندگی‌های شدید مقطعی تبدیل یافته است که علاوه بر بروز چالش در تأمین منابع آب، معمولا خسارات بسیاری را به زیرساخت‌ها، کشاورزی و مناطق مسکونی وارد خواهد ساخت.
این کارشناس تغییر اقلیم در ادامه با اشاره به این‌که در بحث تغییر اقلیم، نهاد IPCC به‌عنوان بازوی علمی کنوانسیون تغییر اقلیم، یکسری مدل‌های پیش‌بینی اقلیمی را توسعه داده‌اند و در کشور ما نیز مطالعات بسیاری با استفاده از این مدل‌ها انجام‌شده است، می‌گوید: «مطالعاتی نظیر گزارش پژوهشکده اقلیم‌شناسی نشان می‌دهد که طی ۲۰ سال آینده، متوسط میزان بارش حدود ۹ درصد کاهش خواهد یافت و درمقابل تعداد بارش‌های سنگین و سیل‌آسا تا ۴۰ درصد افزایش خواهد یافت. متوسط دمای کشور حدود یک درجه سانتی‌گراد افزایش خواهد یافت، تعداد روز‌های داغ (دمای بیش از ۳۰ درجه سانتی‌گراد) در اکثر نقاط کشور افزایش می‌یابد و این افزایش در جنوب شرق کشور (استان‌های سیستان و بلوچستان و کرمان) بیش از مناطق دیگر خواهد بود. تعداد روز‌های خشک در اکثر نقاط کشور افزایش می‌یابد و مناطق غرب (استان‌های ایلام، کردستان، لرستان و کرمانشاه) و جنوب شرق (استان‌های سیستان و بلوچستان و کرمان) بیشترین روز‌های خشک را تجربه خواهند کرد. بروز خشکسالی و ایجاد چشمه‌های گردوخاک در کشور و منطقه، منجر به افزایش بروز پدیده ریزگرد‌ها در شهر‌های غرب، جنوب غربی و جنوب شرقی کشور شده است. با افزایش یک درجه سانتی‌گراد دمای کشور، معادل ۱۳ میلیارد مترمکعب منابع آبی کشور از طریق تبخیر از دسترس خارج می‌شود و این تهدید بزرگی برای منابع روباز آبی کشور است. رژیم کمی و کیفی منابع آب سطحی و ذخایر برف و یخچال تغییر خواهد کرد و این امر منجر به افزایش رواناب در زمستان و کاهش آن در بهار خواهد شد. استان‌های خوزستان، فارس، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و اصفهان با بیشترین کاهش رواناب روبه‌رو خواهند شد.»
فلاح درباره سوخت‌های فسیلی و گاز‌های گلخانه‌ای و تأثیر آن بر گرم شدن کره زمین نیز توضیحاتی ارائه می‌دهد: «مطالعه و مقایسه روند تغییرات دما و میزان انتشار دی‌اکسید کربن در اتمسفر در صدسال اخیر زمین نشان داده است که هرچقدر دی‌اکسید کربن در اتمسفر زیاد شده، به همان میزان هم‌دمای زمین افزایش پیداکرده است. گاز‌های گلخانه‌ای نظیر دی‌اکسید کربن، متان، اکسید نیتروس و غیره، این قابلیت رادارند تا امواج فروسرخ حاصل از بازتابش نور خورشید از سطح زمین را جذب کنند. جذب انرژی توسط مولکول‌های گاز سبب جنبش مولکول و افزایش انرژی آن می‌شود. وقتی این اتفاق در مقیاس بزرگ رخ دهد، مانند این است که زمین را با یک پتو پوشانده‌ایم. افزایش حرارت در جو زمین، باعث گرم‌تر شدن خشکی‌ها، اقیانوس‌ها و دمای هوای کره زمین خواهد شد که نتیجه آن بروز تغییراتی در این سیاره خواهد بود. یخچال‌های قطبی ذوب می‌شوند و سطح آب دریا‌ها بالا می‌آید. وضعیت آب و هوایی که در یک دوره زمانی طولانی حالت مشخص و پایداری به خود گرفته بود، دچار تغییرات چشمگیر و منجر به افزایش امواج حرارتی و تغییرات الگوی بارندگی شده که پدیده‌هایی نظیر خشکسالی، آتش‌سوزی و سیل را به دنبال داشته است. دی‌اکسید کربن پس از انتشار، تا حدود ۴۰ سال در اتمسفر باقی می‌ماند و هر چه انتشار آن در سطح زمین بیشتر شود، تغییرات حاصل از افزایش دمای کره زمین شدیدتر و وضعیت وخیم‌تر خواهد شد.»
به گفته این اقلیم‌شناس، پیامد‌های تغییر اقلیم، در شرایطی مشاهده می‌شود که تغییر دمای کره زمین طی دو سده اخیر حدود یک درجه سانتی‌گراد بوده است، اما پیش‌بینی می‌شود که با دو برابر شدن غلظت دی‌اکسیدکربن در اتمسفر، افزایش دما طی سال‌های باقیمانده تا پایان قرن ۲۱ام در ایران، تا چهار ونیم درجه سانتی‌گراد باشد. این افزایش دما، طبیعتا منجر به بروز شدیدتر پیامد‌های تغییرات اقلیمی در کشور خواهد بود. با در نظر گرفتن پایان‌پذیری منابع آبی زیرزمینی (که در شرایط فعلی بالغ‌بر ۵۵% از نیاز آبی کشور را تأمین می‌کند) بحران خشکسالی در آینده از خطرات جدی توسعه اقتصادی و اجتماعی در کشور ناشی از تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی خواهد بود و معیشت، سلامت و امنیت ملی را به خطر خواهد انداخت.»
لزوم آشنایی مدیران با جغرافیای منطقه و شرایط اقلیمی
بنابراین بارانی که باریده و هوا را شسته و از گردوخاک کم کرده، بسیار بی‌موقع بوده؛ نه به درد سفره‌های آب زیرزمینی می‌خورد و نه هیچ کشاورزی از این بارش تیرماهی خرسند است و نه اثبات‌شده که تغییر اقلیم باعث وقوع این مسئله است، اما بهلول علیجانی، استاد اقلیم‌شناسی دانشگاه خوارزمی تهران اصرار دارد که این موضوع را به تغییرات اقلیمی نسبت دهد. او به «رسالت» توضیح می‌دهد: «هم خشکسالی و هم بارش‌ها مربوط به تغییر اقلیم است. اقلیم یک شرایط درازمدت است که به حالت قانونمند درمی‌آید و در کوتاه‌مدت نوسانات زیادی دارد، اما در حال حاضر که تغییر اقلیم رخ‌داده، نظم آب‌وهوا به‌هم‌خورده و منظور این است که ناگهان با خشکسالی بسیار شدید مواجه‌ایم و در کنار این مسئله بارش‌های سیل‌آسا نیز رخ می‌دهد و این از بی‌نظمی حکایت دارد. چندسال پیش در تابستان بارش‌های رگباری بسیار شدیدی در پاکستان رخ داد که آن موقع چندین میلیارد خسارت در پی داشت که بی‌سابقه بود. همان زمان در مسکو نیز گرمای شدید و غیرمتعارف پیش آمد و سال ۲۰۰۳ نیز موج گرمای شدید باعث تلفات شد که این‌ها بی‌نظمی ناشی از تغییر اقلیم است و آنچه در جنوب شرق کشور مشاهده می‌کنیم نشان می‌دهد ما هیچ‌گاه در این فصل سال عامل صعود نداریم، یعنی عاملی که سبب می‌شود هوای مرطوب بالا برود. ما همیشه در جنوب ایران هوای مرطوب داریم، ولی به دلیل نبود همین عامل صعود دچار مشکل می‌شویم و اگر این عامل پیش بیاید، هوای بسیار مرطوب بالا می‌رود و رگبار‌های شدید را ایجاد می‌کند. ممکن است این عامل صعود که باید در زمستان پدیدار شود، اتفاقا در این فصل ظهور و بروزی نداشته باشد. این‌ها ناشی از تغییر اقلیم است و اگر می‌خواهیم از بحران‌های این‌چنینی در امان باشیم باید اقداماتی را انجام دهیم که این اقدامات در کوتاه‌مدت امکان تحقق ندارد. باید برنامه درازمدت تنظیم کنیم، یعنی سوخت فسیلی را کاهش دهیم و پوشش گیاهی را تقویت کنیم و زیرساخت‌هایمان متناسب با این مسئله باشد تا پدیده‌های طبیعی را بتوانیم پیش‌بینی و آن موقع زیرساخت‌هایی را احداث کرده و این بارش‌های سیلابی را برای سال‌های خشک ذخیره کنیم و به‌صورت تدریجی مشکلات را رفع نماییم، در غیر این صورت بارش‌های غیرمتعارف در این فصل مفید نیست، چون زیرساخت‌ها را مهیا نکرده‌ایم. ما از سال ۹۸ که دو سال می‌گذرد، سیلاب‌ها را موردمطالعه قرار داده و توصیه‌های لازم را کرده‌ایم، اما مدیران ما به هیچ‌یک از توصیه‌ها عمل‌نکرده‌اند. از طرفی مدیرانی که در نواحی مختلف کشور مشغول به کارند باید به مسئله جغرافیای منطقه و شرایط اقلیمی آشنا باشند. بسیاری از مدیران، جغرافیای منطقه را نمی‌شناسند و نمی‌توانند کاری کنند و آگاهی علمی هم ندارند. باید کارشناسان و مشاوران خبره و مطلع در کنار آنان باشند.»
