بافت تاریخی یزد و همه بناهای تاریخی دیگر که رد پایی از هنر و خلاقیت معماری ایرانی است، جاذبه های تاریخی این شهر و استان را برای همگان دیدنی کرده و این امر سبب شده تا یزد بیشتر از آنکه در میان گردشگران داخلی از جایگاه اولویت‌دار برای گردشگری برخوردار باشد، توسط گردشگران خارجی مورد توجه قرار گیرد.
توجه گردشگران خارجی به یزد و علاقمندی آنها برای سفر به این استان تا آنجا پیش رفت که یزد سال گذشته بسیاری از استان‌های صاحب‌نام در زمینه جذب گردشگر خارجی را کنار زد و خود در جایگاه دوم کشور در این زمینه قرار گرفت.
وجود ۶ هزار و ۵۰۰ جاذبه تاریخی و طبیعی، آیین‌های ویژه یزدی‌ها در مراسم‌های مختلف و ... هر سال گردشگران بسیاری را از نقاط مختلف دنیا جذب این خطه کویری می‌کند و این گردشگری البته تنها منحصر به بهار و عید نوروز نیست و یزد حتی در غم‌انگیزترین روزهای تاریخ کشور و اسلام، گردشگر خارجی دارد.
خارجی‌ها به درستی ظرفیت‌های گردشگری یزد را شناسایی کرده‌اند
از آنجا که یزد آیین‌های ویژه نخل‌برداری و عزاداری برای امام حسین (ع) را داراست، همواره گردشگران خارجی از کشورهای اروپایی برای تماشایی این آیین کهن به یزد می‌آیند و حضور آنها در سطح شهر و در میان عزاداران ملموس است.
در عید نوروز هم که گردشگری رونق خاص خود را دارد، باز هم حضور گردشگران خارجی یزد را در جایگاه خوبی قرار داده و این نشان از ظرفیت‌های گردشگری است که به درستی توسط خارجی‌ها شناسایی شده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد اظهار داشت: استان یزد همواره بیشترین مخاطبان و گردشگران نوروزی را در بافت تاریخی شاهد است و بافت تاریخی یزد برای گردشگران حال و هوای خاصی به همراه دارد به نحوی که هر گردشگری که وارد یزد می‌شود، ابتدا سراغ بافت تاریخی را می‌گیرد.
محمدمهدی شرافت با بیان اینکه یزد بزرگترین بافت تاریخی دنیا را دارد و از یزد به عنوان نخستین شهر خشت خام دنیا یاد می‌شود، افزود: این ویژگی یزد جهانی شده و بسیاری از گردشگران برای دیدن این شهر تاریخی، یزد را مقصد سفر خود قرار می‌دهند.
مسجد جامع و مجموعه امیرچخماق مجموعه‌های مورد توجه گردشگران
وی در مورد دیگر آثار تاریخی پر بیننده در یزد عنوان کرد: در مرکز استان یزد بعد از بافت تاریخی، مجموعه امیرچخماق، مسجد جامع، باغ دولت‌آباد، آتشکده زرتشتیان، دخمه، آب‌انبار شش بادگیری و ... بیشترین بازدیدها را دارند.
شرافت خاطرنشان کرد: در سایر مناطق استان نیز معمولا سرو ۴۵۰۰ ساله ابرکوه، ارگ سریزد، باغ پهلوان‌پور مهریز، باغ‌های تاریخی تفت، آب انبار اشکذر، چک‌چک اردکان، کاروانسرای شاه‌عباسی میبد و ... بیشترین بازدیدکنندگان را به خود اختصاص داده‌اند.
بافت تاریخی یزد در کانون توجه گردشگران
بافت تاریخی یزد مساحتی بالغ بر ۷۰۰ هکتار د ارد که بخشی از آن برای ثبت جهانی در حال آماده‌سازی است و به احتمال زیاد در سال ۲۰۱۶ در یونسکو ثبت جهانی خواهد شد.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی استان یزد در مورد بافت تاریخی یزد نیز در این خصوص اظهار داشت: بافت تاریخی یزد مجموعه‌ای از خانه‌های خشت و گلی، کوچه‌های آشتی‌کنان با ساباط و دیوارهای بلند کاه‌گلی، مسجد، حسینیه، بازارچه، آب‌انبار، حمام و ... است.
سیدمصطفی فاطمی بیان کرد: مهم‌ترین ویژگی بافت تاریخی یزد، زنده و پویا بودن آن است و حیات در این بافت هنوز پس از سال‌ها ادامه دارد و بخشی از مردم هنوز در خانه‌های کاه‌گلی با هشتی‌های زیبا، اتاق‌های سه دری و پنج‌دری، حوض‌های فیروزه‌ای، زیرزمین‌های دالان شکل تو در تو، بادگیرهای برافراشته و نارنجستان‌های سرسبز زندگی می‌کنند.
وی بیان کرد: سال گذشته تقریبا ۹۰ درصد افرادی که به یزد سفر کردند، از بافت تاریخی بازدید کردند و ۱۰۰ درصد گردشگران خارجی، بافت تاریخی را از نزدیک مورد بازدید قرار دادند.
یکی از زیبایی‌های بافت تاریخی، هتل‌های سنتی است زیرا خانه‌های تاریخی کم‌کم رنگ و رونق خود را از دست داده‌اند اما هتل‌های سنتی چهره‌ای نو و مرتب‌تر از معماری اصیل یزد به نمایش گذاشته‌اند و توانسته‌اند با پررنگ‌تر نشان دادن جاذبه‌های معماری، از جمله بادگیرها، شیشه‌های رنگی، درهای گره‌چینی شده و حوض‌های فیروزه‌ای همچنین استفاده از ظروف قدیمی، هر کدام یک جاذبه برای گردشگران باشند.
بافت تاریخی یک مجموعه عظیم است اما تک‌بناهای موجود در آنها نیز هر یک برای خود یک جاذبه به شمار می‌روند و می‌توان از آنها به عنوان فضاهای دیدنی یزد یاد کرد.
ده‌ها آب‌انبار و بادگیر و مسجد، خانه تاریخی و حمام قدیمی و بازارچه و ... همه و همه از تک‌بناهایی هستند که می‌توان به تنهایی ساعاتی را به بازدید از آنها پرداخت.
باغ دولت آباد؛ تلفیق زیبایی‌های طبیعی و معماری
باغ دولت‌آباد از جمله باغ‌های ایرانی است که زیبایی‌های ویژه این باغ، همواره گردشگران بسیاری را به آن جذب کرده است.
باغ دولت‌آباد اندکی آنسوتر از سه‌راهی که به نام سه‌راه شحنه معروف است، در یکی از خیابان‌های حدفاصل سه‌راه شحنه تا چهارراه دولت‌آباد واقع شده و علاوه بر بنا و عمارتی با معماری بی‌نظیر، باغی زیبا و با طراوت و حوضچه‌ای عریض و طویل دارد که قدم زدن در کنار آن، هر تماشاگری را مجذوب خود می‌کند.
صرف‌نظر از عمارت باغ و بادگیری که ارتقاع آن از زمین بیش از ۵۲ متر است و از آن به عنوان بلندترین بادگیر جهان یاد می‌کنند، باغ و حوض طولانی این مجموعه، مثال‌زدنی است.
در دو سمت حوض درختان نارنج با شکوفه‌های بهارنارنج، بهاری مطبوع برای هر گردشگر به ارمغان می‌آورد و در سمت‌های دیگر باغ تاکستان، انارستان، توتستان و باغچه‌هایی مملو از گل‌های رز و یاس همگان را به سوی خود جذب می‌کند.
مسجد جامع یادگاری تاریخی ۹۰۰ ساله یزد
مسجد جامع یزد بنایی با بیش از ۹۰۰ سال قدمت است و قول برخی ادبای یزدی، بلندترین مناره‌های جهان از مسجد جامع یزد سر به آسمان کشیده‌اند.
این مسجد کاشیکاری منحصر به فردی دارد که علاقمندان صاحب‌ذوق و آشنا با هنر کاشیکاری را ساعت‌ها در مقابل خود میخکوب می‌کند.
اصیل‌ترین بخش‌های هنر معماری بی‌نظیر ایرانی در گچکاری، شبستان، صحن، گنبد، کاشیکاری و مناره‌های برافراشته آن جلوه‌گری می‌کند و از زیباترین بخش‌های آن می‌توان به مجموعه ایوان و گنبدخانه و فضای پیرامون آن اشاره کرد.
مجموعه امیرچخماق میراثی از دوران تیموریان
امیرچخماق یک مجموعه بزرگ است که در دوره تیموریان احداث شده و شامل تکیه، حسینیه، مسجد، آب‌انبار، قنات، حمام و بازارچه است.
آنچه از امیرچخماق در تصاویر مختلف دیده می‌شود، همان تکیه امیرچخماق است که توسط جلال‌الدین چخماق از سرداران و امرای شاهرخ تیموری، هنگامی که به حکومت یزد رسید با همکاری همسر خود ستی فاطمه خاتون ساخت.
آتشکده زرتشتیان و آتشی که هزار سال افروخته مانده است
آتشکده زرتشتیان در خیابان کاشانی یزد واقع شده و می‌گویند آتش این آتشکده، بیش از هزار سال است که خاموش نشده است.
بر اساس روایات تاریخی، آتش این آتشکده از معبد آناهیتا در کرمانشاه ابتدا به اردکان آورده شده و بعد از مدتی به آتشکده زرتشتیان یزد منتقل شد.
این آتشکده و کوچه‌های تاریخی اطراف آن که محل سکونت بسیاری از هموطنان زرتشتی است، هر سال در ایام نوروز مملو از مسافرانی است که برای دیدن این آتشکده به یزد سفر می‌کنند.
اتاق خبر